Point of you

Gisteren bezocht ik samen met Jongste en mijn man de expositie “Point of you” van mijn studievriendin Yvonne van der Vloet.

Ik voelde me de afgelopen 2 jaar erg met haar verbonden omdat we beiden hard moesten werken om onze studiepunten te kunnen behalen. Beiden waren we al “iets” ouder dan de gemiddelde andere student en we deden het toch maar mooi! Samen stonden we sterk in onze strijd om ervaringsdeskundige te worden en we waren vastberaden hier ons beroep van te gaan maken.

Voor ons afstuderen moesten we een innovatief kwartiermakers project opzetten waarmee wij ons als ervaringsdeskundigen zouden gaan profileren. Zelf had ik voor het centrum waar ik voor werk (en stiekem ook alvast voor de regio Eindhoven waar autisme veelvuldig voorkomt) een semi-lotgenotengroep opgezet voor ouders met autisme en hun partners.

Yvonne had op overtuigende wijze een prachtige fototentoonstelling opgezet, waarin mensen die in herstel waren van o.a. een verslaving, werden geportretteerd. De stockfoto’s en bijbehorende pakkende teksten gaven een mooi beeld van hoe deze mensen door de maatschappij worden gestigmatiseerd, hoe de maatschappij hen ziet. Een nog mooier beeld gaven de foto’s van de mensen ” in real life” , die weergaven hoe hun leven eigenlijk is en wie ze werkelijk zijn. Hierdoor werd heel duidelijk in beeld gebracht dat deze mensen allemaal mensen zijn zoals jij en ik. Alleen hebben ze op een bepaalde manier net iets meer dan gemiddeld “pech” gehad waardoor ze in zeer ontwrichtende omstandigheden terecht zijn gekomen.

Wat was ik trots op mijn studiegenote toen ik haar daar zo zag staan als artistiek leider van deze mooie integere expositie en ik was blij dat ik daar even tijd voor had vrijgemaakt!

Zoonlief vroeg, toen we daar aankwamen, waarom we dit gingen bekijken. Hij stelde die vraag omdat er a) niks te lachen viel en b) niets te eten was. Dit zijn voor hem namelijk altijd de 2 drijfveren om iets buitenshuis te gaan doen en deze expo voldeed hier dus niet aan. Voor hem was de toegevoegde waarde dan ook nul komma nul.

Toen ik hem probeerde uit te leggen dat mama het zo mooi vond omdat er aandacht werd geschonken aan stigma’s zag ik meteen dat hij geen idee had van wat stigma’s zijn. Logisch natuurlijk voor een kind van 12 en helemaal voor een kind van 12 met een verstandelijke beperking. Ik vertelde hem daarom dat er bijvoorbeeld ook wel eens mensen zijn die over hem denken: ” Hey, dat is een kind met het syndroom van Down”! En dat die mensen daar dan gelijk bepaalde gedachten bij kunnen hebben. Bijvoorbeeld dat hij anders is, dat hij niet goed kan praten of kan denken. Maar dat dat eigenlijk helemaal niet waar is.

Zijn vragende, meewarige blik die ik direct daarop zag deed me inzien dat hij geen idee heeft van het bestaan van stigma’s, laat staan dat hij weet dat mensen vooroordelen over hem kunnen hebben.

En ik dacht : wat een heerlijk bestaan moet dat zijn!! Die totale onwetendheid! Kon dat maar altijd zo blijven, wat zou ik hem dat gunnen!!

Tegelijkertijd wist ik ook dat hij er ooit ook aan zou moeten geloven. Dat hij er zich bewust van zou gaan worden dat mensen een vooroordeel over hem zouden hebben. Hem zelfs zouden stigmatiseren. Alleen maar door wat ze zien, niet omdat ze verder kijken naar de persoon achter het uiterlijk. En dat maakte me een beetje verdrietig, zelfs op zo’n mooie zonnige dag.

Want stigmatisering veroorzaakt vaak veel meer leed en pijn dan welke beperking of ontwrichtende situatie op zichzelf ooit kan doen.

p.s: de expositie “Point of you” is ook te bewonderen op de TUE en tijdens de Dutch Design Week.